books on my mind: listopada 2017

piątek, 24 listopada 2017

Ewa Winnicka "Był sobie chłopczyk"



19 marca 2010 roku w stawie hodowlanym pod Cieszynem dwóch chłopców zobaczyło ciało chłopca. Maluch ubrany był w czerwoną kurtkę, bluzkę z paski, spodnie bojówki, rajstopy. Na głowie miał wełnianą czapkę i na jednej rączce rękawiczkę (potem jego rodzice będą podkreślać, że ubrali go starannie, w ładne, czyste ubranie). Miał blond włosy. Początkowo jego wiek oceniono na 3-4 lata, jednak lekarze zweryfikowali wiek - chłopiec miał 1,5 roku. Przed śmiercią został pobity. Wskutek uderzenia w brzuch pękło mu jelito. Zmarł z powodu zapalenia otrzewnej, to była bardzo bolesna śmierć. 
Nie udało się ustalić tożsamości chłopca. Ruszyło śledztwo na bardzo szeroką skalę. Policjanci otrzymali spis dzieci w tym wieku i kilkukrotnie chodzili od drzwi do drzwi, szukając rodziny, w której brakuje dziecka. Wszystkich, którzy uczestniczyli w dochodzeniu i opinię publiczną szokował fakt, że nikt nie zgłosił zaginięcia, czy śmierci dziecka. Jak to możliwe, że w dzisiejszych czasach jest to  w ogóle możliwe. W mediach i internecie udostępniono zdjęcie dziecka, proszono o wszelkie możliwe informacje. Policja otrzymała wiele zgłoszeń, jednak żadne z nich nie prowadziło do ustalenia danych chłopca. Po dwóch latach bezowocnych poszukiwań, zawieszono śledztwo. Wszyscy stracili nadzieję, kiedy nagle policja dostała zgłoszenie - chłopcem znalezionym w cieszyńskim stawie był Szymon z Będzina. 
Lektura książki "Był sobie chłopczyk" jest trudna. Wiem, że są rodziny patologiczne, gdzie zupełnie nie dba się o zdrowie i szczęście dzieci. Jednak przypadek matki Szymona Beaty jest dla mnie wyjątkowo szokujący. Urodziła ośmioro dzieci, ale czy była matką? Biologicznie z pewnością, jednak trudno ją tak nazwać. Nie interesowała się losem żadnego z nich. To, co spotkało Szymona było tragiczne, jednak żadne z jej dzieci nie zaznało matczynej miłości. Każde z nich jest ofiarą Beaty. 
Rodzina Beaty i Jarosława cały czas podkreśla, że nie miała pojęcia o losie chłopca. Rodzice zbudowali fasadę z kłamstw. Beata na szczepienia zaprowadziła swojego wnuka. Dziadkom opowiadali, że chłopiec przebywa u drugich dziadków. Przed dwa lata pobierali zasiłki rodzinne. Wierzę, że rodzina mogła nie wiedzieć o losie chłopca. Na zdjęciach pośmiertnych trudno poznać dziecko, które widywało się bardzo rzadko. A że Beata oddała dziecko na wychowanie? Przecież zrobiła to samo z piątką starszych dzieci. Porzuciła je na pastwę losu. Rodzice Beaty poddali się i nie utrzymywali z nią kontaktu, trudniej zrozumieć matkę Jarosława, która bywała w mieszkaniu pary. To bardzo smutna, dramatyczna sytuacja. Świat pędzi do przodu, internet dał nam dostęp do wszelkich informacji, a dzięki portalom społecznościowym stale jesteśmy w kontakcie. Jednak w XXI wieku mały chłopiec może zniknąć bez śladu i przez dwa lata nikt tego nie zauważył. Straszne.
"Był sobie chłopczyk" Ewy Winnickiej to próba wyjaśnienia, dlaczego taka sytuacja miała miejsce. Napisana jest bez epatowania dramatyzmem, bez przerysowania. Jest to opowieść o patologii rodzinnej, znieczulicy społecznej i o mieście, w którym to wszystko się zdarzyło. Ten reportaż to hołd złożony temu nieszczęśliwemu, małemu chłopcu.

Winnicka Ewa, Był sobie chłopczyk, Wydawnictwo Czarne, 2017, str. 208

poniedziałek, 20 listopada 2017

Liane Moriarty "Moja wina, twoja wina"



Człowiek jest istotą społeczną. Nawet jeśli ceni samotność, to i tak tworzy więzi z innymi ludźmi. Jest to podstawą naszego funkcjonowania. Już w momencie narodzenia tworzymy więź z rodzicami, potem z rodziną, przyjaciółmi, znajomymi ze szkoły i pracy. Łączą nas wspólne cele, zainteresowania, czy wykonywany zawód. To, jak wyglądają nasze pierwsze relacje kształtuje naszą osobowość i nawyki. Osoby, których więź z rodzicami była zaburzona czy dysfunkcyjna, przenoszą swoje emocje z dzieciństwa na przyszłe związki i determinują nasze kontakty z innymi. Podobnie jest z pierwszymi przyjaźniami. Skąd możemy wiedzieć, jak silne było oddziaływanie naszej przyjaciółki z dzieciństwa na nasze życie? Bohaterkom powieści Liane Moriarty "Moja wina, twoja wina" przyjdzie stawić czoła przeszłości i sprawdzić siłę łączącej je przyjaźni. 
Clementine i Erika dorastały razem. Siłą napędową ich przyjaźni była matka Clementine, która zaopiekowała się Eriką, nieco narzucając córce tę przyjaźń. Minęły lata. Obie dziewczyny, teraz już dorosłe kobiety, założyły swoje rodziny. Nadal regularnie się kontaktują i spędzają ze sobą czas. Jednak wydarzenia pewnego ciepłego wieczoru każą im skonfrontować się z własnymi uczuciami. Czy to, co je łączy jest prawdziwe i jak ważna dla przyjaźni jest szczera rozmowa?
Powieść Liane Moriarty skomponowana jest w podobny sposób, jak jej najbardziej znana powieść "Wielkie kłamstewka". Akcja toczy się dwutorowo - część akcji dzieje się w teraźniejszości, druga część jest retrospektywą z dnia grilla - dnia, który zmienił życie Clementine i Eriki. Obie narracje przeplatają się. Od początku wiemy, że wydarzyło się coś złego, ale nie wiemy co. Wydarzenia z pamiętnego wieczoru mają wielki wpływ na przyjaciółki, ich rodziny i znajomych. Na tyle się znamy, na ile nas sprawdzono. Nie wiemy, jak zachowamy się w obliczu dramatu i jakie może mieć on dla nas konsekwencje. 
W powieści "Moja wina, twoja wina" autorka porusza wiele trudnych tematów. Przede wszystkim zadaje pytania o przyjaźń, o wpływ dzieciństwa na naszą przyszłość, na kwestię odpowiedzialności, czy szczerości w relacjach z najbliższymi. Czy można oceniać innych po tym, kim byli kiedyś? Każe czytelnikom zastanowić się, na tym, co nazywamy "normalnością". Czy istnieją jakieś szablony, wzorce, którymi możemy mierzyć ludzi czy rodziny? Każdy z nas jest inny, kształtowały nas inne wydarzania i przeżycia, każdy ma inne problemy, ale też priorytety, cele i marzenia. Dlatego, zanim potępimy kogoś, czy będziemy mu zazdrościć, powinniśmy trzy razy pomyśleć. Nie powinnyśmy porównywać się nikim i oceniać, po prostu nie znamy jego sytuacji. 
"Moja wina, twoja wina" to powieść adresowana przede wszystkim do kobiet. Moriarty swobodnie porusza się w temacie ludzkich emocji i dramatów. Pisze o wielu ważnych problemach społecznych. Tworzy wyrazistych, pełnokrwistych bohaterów. Dobra lektura na długie, jesienne wieczory. 


Moriarty Liane, Moja wina, twoja wina, Prószyński i S-ka, 2017, s. 544
Tłumaczenie: Magdalena Moltzan - Małkowska
Tekst dla SzczecinCzyta.pl

sobota, 18 listopada 2017

Amy Gentry "Stracona"



Rodzinę Whitakerów spotkała straszna tragedia. Pewnej nocy do ich domu włamuje się tajemniczy mężczyzna. Wchodzi do pokoju starszej z córek trzynastoletniej Julie, przykłada nóż do jej szyi i wyprowadza z domu. Świadkiem tego wydarzenia jest schowana w szafie młodsza z córek, dziesięcioletnia Jane. Dziewczynka jest tak przerażona i zszokowana, że zastyga w bezruchu. Nie woła pomocy, nie budzi rodziców. Stoi bez ruchu aż do rana. 
Mija osiem koszmarnych lat. Nigdy nie odnaleziono Julie. Nie trafiono na ślad porywacza, ale też nie odnaleziono ciała. Nie wiadomo, czy dziewczynka żyje, czy, jak wskazuje smutna, policyjna statystyka, zmarła zaraz po porwaniu. Jednak po raz kolejny w życiu Whitakerów ma miejsce trzęsienie ziemi. Pewnego poranka do ich drzwi puka zaginiona przed laty Julie. Ten moment zmienia wszystko. Na światło dzienne wychodzą sekrety, tajemnice i długo tłumione uczucia.
"Stracona" Amy Gentry to interesujący thriller psychologiczny. Mimo, iż opisane w nim wydarzenia są dramatyczne, to jednak autorce udało się uciec od przesady, sztampy czy efekciarstwa i zachować całość w pewnej elegancji. Genry skupia się przede wszystkim na postaci matki dziewczynek Anny. Pokazuje emocje, jakie towarzyszyły jej od momentu porwania starszej córki, aż po dramatyczny finał. I nie jest przedstawiona jednoznacznie w roli bezbronnej, bezwolnej ofiary. Gama towarzyszących jej uczuć jest szeroka. Od poczucia winy, po gniew, smutek i niepewność. Trudno jej pogodzić się ze stratą, a poczucie winy  i żal każą jej szukać kogoś, na kogo mogłaby być zła - to łagodzi smutek. Tak Anna, jak i ojciec dziewczynek Tom, radzą sobie z żałobą na zupełnie inne sposoby. Anna zamyka się w sobie, a Tom rzuca się w wir działania. W tym wszystkim jest jeszcze Jane, która czuje, że lata temu tajemniczy mężczyzna zabrał jej siostrę, ale również matkę. Nie udało im się odnaleźć dawnej bliskości. Porwanie Julie kładło się na nich cieniem. Matka pogrążyła się w żałobie, a Jane zmagała się z poczuciem winy. Przecież nie krzyczała, nie wezwała pomocy.
Powieść Amy Gentry zakwalifikować można jako thriller, ale z elementami dramatu psychologicznego. Nie jest to książka obszerna, przegadana. Wszystko mamy tu w wyważonych proporcjach. Widzimy tu dwie perspektywy - Anny i jej starszej córki. Jaką drogę musi przejść ta rodzina, żeby wyjść na prostą? Warto przeczytać.


Gentry Amy, Stracona, Prószynki i S-ka, s.288
Tłumaczenie: Maciejka Mazan
Tekst dla SzczecinCzyta,pl